Jef Tinelstraat, Gent

Afbeelding

Emiel Jozef ‘Jef’ Tinel (Lessen, 1885 – Gent, 1972) was organist, dirigent en componist. Hij kreeg muziek en orgellessen van zijn vader Oscar, koster-organist in Maldegem. Hij studeerde orgel, harmonie, contrapunt en fuga aan het Lemmensinstituut in Mechelen. Daarna studeerde hij compositie bij Leo Moeremans in Gent. Vanaf 1908 was hij organist in Zele, Gent en Maldegem. Hij was tijdens zijn carrière dirigent in onder meer Tielt, Ardooie, Poperinge en Passendale. Later dirigeerde hij ook nog op Vaams-Nationale Zangfeesten, Vlaamse liederavonden en IJzerbedevaarten. Vanaf 1936 tot 1944 was Tinel leraar aan de middelbare school van Maldegem, waar hij eveneens directeur was van de gemeentelijke muziekschool die hij zelf had opgericht. Tinel was een tijdlang kapelmeester van het Verdinaso en componeerde Vlaamse strijd- en stapliederen zoals Wij zijn bereid.

Jef Tinel was de neef van componist Edgar Tinel.
Jef Tinelstraat (Gent) op Google maps
Biografie van Jef Tinel bij het Studiecentrum voor Vlaamse Muziek.

Gaston Feremanslaan, Leuven

AfbeeldingGaston Feremans (Mechelen, 1907 – Berchem, 1964) was componist, organist, zanger en dirigent. Hij studeerde viool, piano en harmonie aan de Stedelijke Muziekschool van Mechelen en het Lemmensinstituut. Daarna studeerde hij orkestratie en zang aan het Koninklijk Conservatorium van Brussel. In 1934 werd hij directeur van de muziekschool van Aalst. Feremans raakte betrokken bij de nationalistische muziekbeweging. Hij was actief bij de organisatie van het Vlaams Nationaal Zangfeest, waar hij tussen 1936 en 1934 en tussen 1959 en 1963 dirigeerde. Tijdens de Tweede Wereldoorlog trok Feremans rond met zijn koor Het Vendel, waarmee hij ook optrad voor organisaties als het VNV en de Nationaal-Socialistische Jeugd Vlaanderen. Van 1942 tot 1944 was hij directeur van de muziekdienst van zender Brussel, als opvolger van Arthur Meulemans. Omwille van deze activiteiten werd Feremans in 1946 veroordeeld voor culturele collaboratie, verloor hij zijn burgerrechten en bracht hij twee jaar in de gevangenis door. Tijdens die periode componeerde hij onder meer zijn bekendste werk, ‘Gebed voor het vaderland’. Na zijn gevangenschap was Feremans onder meer dirigent van het Mechels Gemengd Koor en organist van de Sint-Augustinuskerk en de Sint-Antoniuskerk in Antwerpen.

 Gaston Feremanslaan (Leuven) op Google maps.

Biografie van Gaston Feremans bij het Studiecentrum voor Vlaamse Muziek.

Brabançonnestraat, Leuven

BrabanconnestraatDe Brabançonne is de Belgische nationale hymne. Het lied werd in 1830 geschreven tijdens de Belgische Opstand. Louis Alexandre Dechet (pseudoniem ‘Jenneval’, 1801-1830), een Frans acteur die in de Muntschouwburg speelde, schreef de tekst samen met Constantijn Rodenbach (1791-1846), arts, leraar en later volksvertegenwoordiger en zaakgelastigde. Beiden namen deel aan de Belgische Opstand. Dechet sneuvelde tijdens militaire schermutselingen bij Boechout. Op het Martelaarsplein in Brussel werd in 1897 ter ere van hem een monument ingehuldigd, ontworpen door Alfred Crick. Rodenbach stierf als Belgisch zaakgelastigde in Athene.
De oorspronkelijke Franstalige tekst van de hymne werd later herhaaldelijk aangepast en er kwam ook een versie in het Nederlands en in het Duits.
De muziek bij de tekst werd gecomponeerd door François Van Campenhout (1779/80-1848). Hij was violist bij de Muntschouwburg, kende een internationale carrière als operazanger, en werd daarna dirigent en componist.
Op het Surlet de Chokierplein in Brussel (Erasme Louis Surlet de Chokier (1767-1839) was het eerste staatshoofd van België), staat een standbeeld dat hulde brengt aan de Brabançonne. Het werd ontworpen door Charles Samuel (1862-1932) en in 1930 ingehuldigd.

Brabançonnestraat (Leuven) op Google maps

Jef Tinellaan, Maldegem

Afbeelding

Emiel Jozef ‘Jef’ Tinel (Lessen, 1885 – Gent, 1972) was organist, dirigent en componist. Hij kreeg muziek en orgellessen van zijn vader Oscar, koster-organist in Maldegem. Hij studeerde orgel, harmonie, contrapunt en fuga aan het Lemmensinstituut in Mechelen. Daarna studeerde hij compositie bij Leo Moeremans in Gent. Vanaf 1908 was hij organist in Zele, Gent en Maldegem. Hij was tijdens zijn carrière dirigent in onder meer Tielt, Ardooie, Poperinge en Passendale. Later dirigeerde hij ook nog op Vaams-Nationale Zangfeesten, Vlaamse liederavonden en IJzerbedevaarten. Vanaf 1936 tot 1944 was Tinel leraar aan de middelbare school van Maldegem, waar hij eveneens directeur was van de gemeentelijke muziekschool die hij zelf had opgericht. Tinel was een tijdlang kapelmeester van het Verdinaso en componeerde Vlaamse strijd- en stapliederen zoals Wij zijn bereid.

Jef Tinel was de neef van componist Edgar Tinel.
Jef Tinellaan (Maldegem) op Google maps
Biografie van Jef Tinel bij het Studiecentrum voor Vlaamse Muziek.

Accolaystraat, Brussel

AfbeeldingJean-Baptiste Accolay (Brussel, 1833 – Brugge, 1900) was violist, dirigent en componist. Hij volgde vioollessen aan het Koninklijk Conservatorium van Brussel. Bijna heel zijn loopbaan speelde zich in Brugge af, waar hij tot zijn overlijden werkzaam was aan de Stedelijke Muziekschool (vanaf 1874 Stedelijk Muziekconservatorium en nu Stedelijk Conservatorium Brugge). Hij was er leraar notenleer, viool en altviool, strijkkwartet en harmonie. Daarnaast was hij als violist-solist verbonden aan de orkesten van de stadsschouwburg. Accolay schreef voornamelijk werken voor viool met piano- of orkestbegeleiding.

Accolaystraat (Brussel) op Google maps

Biografie van Jean-Baptise Accolay bij het Studiecentrum voor Vlaamse Muziek.

Emiel Hullebroeckstraat, Melle

Afbeelding

Emiel Hullebroeck (Gentbrugge, 1878 – Liedekerke, 1965) was componist en dirigent. Hij studeerde orgel, harmonie en fuga aan het Koninklijk Conservatorium van Gent. Na zijn studies gaf hij privélessen en dirigeerde hij koorverenigingen. In 1899 stichtte Hullebroeck het Gentse A-Capellakoor voor geschoolde stemmen, waarmee hij vooral ‘oude muziek’ bracht van polyfonisten zoals Palestrina. Het koor bestond tot aan het begin van de Eerste Wereldoorlog, en kende internationale successen. Daarnaast organiseerde Hullebroeck tussen 1904 en 1934 ongeveer 2000 liederavonden. Als componist kende hij immers groot succes met zijn populaire volksliederen, zoals bijvoorbeeld ‘De Blauwvoet’ en ‘Tineke Van Heule’. Beroepshalve was hij muziekleraar aan de Rijksnormaalschool te Gent en vanaf 1930 ook rijksinspecteur van de conservatoria en muziekscholen in het Nederlandstalige landsgedeelte. Ter promotie van de Vlaamse beiaardkunst richtte hij samen met Jef Denyn in 1922 de vereniging ‘Onze Beiaard’ op. In hetzelfde jaar richtte Hullebroeck ook de Nationale Vereniging voor Auteursrecht (NAVEA) op, een auteursvereniging die later zou uitgroeien tot SABAM.

Emiel Hullebroeckstraat (Melle) op Google maps

Lees meer over Emiel Hullebroeck en Melle in het artikel ‘Melle en Emiel Hullebroeck’ van Daniël Lemmens, verschenen in het heemkundig tijdschrift De Gonde, jaargang 23 (1995), nr. 3-4, pagina 56 en volgenden. (Te raadplegen via de webstek http://www.erfgoedmelle.be, onder ‘Heemkundige Vereniging De Gonde’). Met dank aan Jan Olsen van het Gemeentelijk Museum, Archief en Documentatiecentrum Melle.
Biografie van Emiel Hullebroeck bij het Studiecentrum voor Vlaamse Muziek.

Frans Andelhofstraat, Turnhout

Afbeelding

Frans (Franz) Andelhof (Turnhout, 1853 – Turnhout, 1913) was componist, beiaardier en dirigent. Hij volgde privélessen bij Peter Benoit. Op 21-jarige leeftijd werd Andelhof door de Turnhoutse gemeenteraad aangesteld als beiaardier. Na twee jaar diende hij al zijn ontslag in, nadat hij had vernomen dat het stadsbestuur klachten over hem had ontvangen. Hij zou onzedige liederen gespeeld hebben op de beiaard. In 1889 richtte Andelhof de Vrije Vlaamsche Muziekschool op, waar hij directeur en leerkracht was. Als dirigent leidde hij de harmonies L’Echo de la Campine en de Onafhankelijken van Turnhout.  Andelhof organiseerde daarnaast concerten en zangstonden, die laatsten met alleen liederen op Nederlandstalige teksten.

Frans Andelhofstraat (Turnhout) op Google maps

Biografie van Frans Andelhof bij het Studiecentrum voor Vlaamse Muziek.

Louis Hanssensdreef, Gent

AfbeeldingKarel Sr. “Louis” Hanssens* (Gent, 1777 – Brussel, 1852) was violist, dirigent en componist. Hij studeerde viool en theorie in Gent. In 1802 ging Hanssens als dirigent naar Nederland, waar hij met een operagezelschap voorstellingen gaf te Amsterdam, Utrecht en Rotterdam. Tussen 1805 en 1825 was hij werkzaam in Gent. Daarna volgde hij Charles Borremans op als dirigent van de Koninklijke Muntschouwburg in Brussel. Koning Willem benoemde hem tot kapelmeester van het hof en tot inspecteur van de Koninklijke Muziekschool van Brussel (dat later het Koninklijk Conservatorium zou worden). Hanssens nam echter deel aan de Belgische opstand van 1830, en werd aangehouden. In 1835 werd hij opnieuw dirigent in de Munt, waar hij vijf jaar later samen met Louis Jansenne, Charles Guillemin en Louis Van Caneghem directeur van werd. Hanssens was de vader van componist en dirigent Karel Jr. Hanssens (Gent, 1802 – Brussel, 1871).

*volledige naam: Karel Lodewijk Jozef Sr. Hanssens, of (naar gelang de bron) Charles-Louis-Joseph Hanssens

De Louis Hanssensdreef (Gent) op Google maps
Biografie van Louis Hanssens bij het Studiecentrum voor Vlaamse Muziek.

Van Helmontstraat, Brussel

AfbeeldingCharles Joseph van Helmont (Brussel, 1715 – Brussel, 1790) was een Zuid-Nederlandse componist en organist. Hij studeerde aan de Sint-Goedelekathedraal, waar hij organist en later ook zangmeester werd. Van Helmont schreef een groot aantal religieuze en profane werken.

Zijn zoon Adrien Joseph van Helmont (Brussel, 1747 – Brussel, 1830) was dirigent en componist. Hij studeerde bij zijn vader aan de Sint-Goedelekathedraal. In 1777 werd hij lid van de hofkapel. In hetzelfde jaar volgde hij zijn vader op als zangmeester aan de Sint-Goedele. Hij werkte eveneens mee aan de stichting van een Ecole de Chant, waaruit later het Brussels Conservatorium zou ontstaan.

Van Helmontstraat (Brussel) op Google maps

Wambachstraat, Antwerpen

AfbeeldingEmile Xavier Wambach (Arlon (Lux.), 1854 – Antwerpen, 1924) was een Belgisch componist, violist en dirigent. Hij trad al op jonge leeftijd op als violist en studeerde achtereenvolgens aan de muziekschool en het conservatorium van Antwerpen, waar hij later zelf les gaf. Hij studeerde er onder meer harmonie en compositie bij Peter Benoit. Als componist behoorde Wambach tot de zogenaamde Vlaamse school en een groot aantal van zijn werken werden geschreven op Nederlandse teksten. In Antwerpen was Wambach 25 jaar lang kapelmeester van de Onze-Lieve-Vrouwkathedraal. Hij was vanaf 1912 directeur van het Koninklijk Vlaams Conservatorium van Antwerpen, een functie die hij tot zijn overlijden bekleedde.

Wambachstraat (Antwerpen) op Google maps

Biografie van Emile Wambach bij het Studiecentrum voor Vlaamse Muziek.